To kontrolowane przez jednostkę gospodarczą zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, uzyskane w wyniku przeszłych

zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych. Jeśli zasób majątkowy nie spełnia któregoś

z powyższych kryteriów, nie może być ujęty w bilansie.

Przykład: w sklepie znajdują się jogurty, a ich termin przydatności do spożycia upłynął; przedsiębiorstwo odzieżowe posiada w

magazynie tkaniny, które uległy trwałemu zabrudzeniu – w obu przypadkach nie jest spełnione oczekiwanie, że składnik przyniesie

w przyszłości korzyści, nie powinien być zatem ujęty w bilansie. Przykład drugi: zatrudnieni są pracownicy, ale ich umiejętności i

wiedzę trudno wiarygodnie wycenić i kontrolować, nie są więc zgodnie z prawem bilansowym ujmowani wśród aktywów.

Jednostka gospodarcza nie musi mieć prawa własności do składnika majątkowego, aby ująć go w bilansie. Jednym z przykładów

jest obowiązek ujęcia bilansowego aktywów, które stanowią przedmiot leasingu finansowego, a do których prawo własności

posiada podmiot finansujący, do momentu spłaty całości zobowiązań z tytułu umowy leasingowej.

Środki gospodarcze klasyfikuje się według możliwości ich zamiany na gotówkę, upłynnienia (stopnia płynności). Kierując się

zasadą wzrastającej płynności jako pierwsze należy zaprezentować w bilansie aktywa trwałe, które stosunkowo trudno zamienić

na gotówkę w krótkim czasie, następnie bardziej płynne aktywa obrotowe.

W ramach tych dwóch grup należy ująć aktywa według postaci, w jakiej występują i przedstawionej poniżej kolejności:

– majątek trwały, aktywa trwałe:

– wartości niematerialne i prawne,

– rzeczowy majątek trwały, należności długoterminowe,

– inwestycje długoterminowe,

– długoterminowe rozliczenia międzyokresowe,

– majątek obrotowy, aktywa obrotowe:

– zapasy, rzeczowe aktywa obrotowe,

– materiały,

– produkcja niezakończona (półprodukty i produkcja w toku),

– produkty gotowe (wyroby gotowe, usługi),

– towary,

– należności krótkoterminowe,

– inwestycje krótkoterminowe, w tym.m.in.:

– papiery wartościowe,

– środki pieniężne,

– krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe.

Struktura aktywów jest zależna od specyfiki działalności jednostki, rodzaju branży, technologii wytwarzania i asortymentu

produktów. Wysoki udział aktywów trwałych w ogólnej sumie aktywów świadczy o małej możliwości dostosowania się jednostki

do zmieniającego się otoczenia.

Aktywa typowe dla organizacji opartej na wiedzy:

W warunkach gospodarki opartej na wiedzy pojęcie majątku coraz częściej nabiera szerszego znaczenia wykraczającego poza

tradycyjne zbywalne zasoby przedsiębiorstwa. Pojęcie majątku używane w szerokim sensie obejmuje obok rzeczy i praw

majątkowych, również zdobytą wiedzę i umiejętności przynależne osobie fizycznej, a więc wykwalifikowanemu pracownikowi.

Tego rodzaju niematerialne zasoby stanowią kluczowy czynnik generujący wpływ korzyści ekonomicznych do organizacji opartej

na wiedzy, np. przedsiębiorstwa doradczego lub informatycznego. Uzyskanie prawdziwego i rzetelnego obrazu takiej organizacji

w jej sprawozdaniu finansowym może wymagać fakultatywnego rozbudowania bilansu o kategorię aktywów kompetencyjnych,

które dzieli się na następujące pozycje: wiedza, umiejętności, doświadczenie, projekty badawcze. Podstawą normatywną dla

uzupełnienia sprawozdania finansowego o te kategorie nie są przepisy prawa bilansowego w aktualnie obowiązującej formule,

ale zasada wyższości treści nad formą, która obliguje jednostkę do ujawniania zasobów i zdarzeń gospodarczych zgodnie z ich treścią ekonomiczną i rzeczywistością gospodarczą, a nie tylko normą prawną.