7 lutego 2023 roku został otwarty pierwszy konkurs dla przedsiębiorstw w ramach funduszy unijnych dla Polski na lata 2021-2027.To nabór w programie FENG, czyli Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki.

Do co najmniej 2027 roku dotacje dla firm będą dostępne w trzech głównych kategoriach programów. Są to:

• programy ogólnopolskie, które są przeznaczone dla większych lub przełomowych w swojej kategorii projektów, na przykład takich, które charakteryzuje wyższy poziom innowacyjności.
• programy regionalne, które są zbliżone do programów centralnych, ale ważne z punktu widzenia rozwoju danego regionu i charakteryzują się mniejszymi wartościami
• program dla 6 województw oferujący wsparcie dla firm działających na terenie województw warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego, świętokrzyskiego, podkarpackiego i dodatkowo nowość – również regionu mazowieckiego – z wyłączeniem Warszawy i 9 powiatów o najwyższym poziomie rozwoju.

Dla firm szczególnie interesująca jest Ścieżka Smart w ramach programu FENG 2021 – 2027, która wspiera działalność badawczo-rozwojową, innowacyjną i inwestycyjną. Jest ona dostępna dla wszystkich firm, bez względu na to czy dopiero zaczynają działalność innowacyjną, jak i takich które już ją prowadzą, czy wręcz są liderami innowacji.

Budżet Ścieżki Smart to ponad 20 mld PLN.

W ramach ścieżki SMART przedsiębiorstwa należące do grupy MŚP muszą zrealizować projekty w których przeprowadzone zostaną prace badawczo-rozwojowe, czyli zrealizują moduł B+R lub przeprowadzą wdrożenie innowacji, czyli zrealizują moduł wdrożenie innowacji).

Są to obowiązkowe elementy, bez których nie ma szans na otrzymanie dotacji ramach Ścieżki Smart, przy czym duże firmy muszą realizować moduł B+R, a mali i średni przedsiębiorcy wybrać jeden z tych modułów.

Z mojego punktu widzenia modułem, którym bardziej będą zainteresowani przedsiębiorcy z sektora MŚP będzie moduł, w którym będą wdrażać innowacje i tej kwestii poświęcę następny odcinek podcastu.  

Nowym elementem, który odróżnia ścieżkę SMART od wcześniejszych naborów wniosków o dotacje we wcześniejszych okresach programowania jest możliwość sfinansowania dodatkowych działań i inwestycji określonych w ramach tzw. modułów do wyboru.

Obszary do wyboru, na które można pozyskać wsparcie w ramach kompleksowego projektu, to:

• infrastruktura B+R
• cyfryzacja
• zazielenienie przedsiębiorstw, czyli działania, ograniczające zużycie surowców i energii
• kompetencje (szkolenia dla pracowników)
• internacjonalizacja, czyli promowanie firm na rynkach zagranicznych.

W zależności od wybranych modułów, wielkości przedsiębiorstwa i kilku innych czynników wnioskodawca może liczyć na inny poziom wsparcia. Przykładowo realizujący moduł B+R mogą otrzymać dofinansowanie do 80% kosztów kwalifikowanych.

Przy wyborze projektów w Ścieżce Smart wniosek zostanie zanalizowany w oparciu o 3 kryteria: obligatoryjne, rankingujące i rozstrzygające.

Kryteria obligatoryjne to kryteria, które trzeba spełnić. Zostały one określone na poziomie całego projektu oraz na poziomie każdego z modułów, które mają być zrealizowane w ramach inwestycji. W sytuacji, gdy opisana we wniosku inwestycja nie spełnia ich wszystkich, zostanie wykluczona z możliwości wsparcia, dlatego już na początku bardzo ważne jest określenie, czy nasz projekt realizuje wszystkie aspekty opisane w kryteriach obligatoryjnych.

Na poziome całego projektu kryteria obligatoryjne, to:

• prowadzenie działalność na terenie Rzeczypospolitej Polski i wnioskodawca nie został wykluczony z konkursów o dotacje
• rozpoczęcie projektu dopiero po złożeniu wniosku.
• spójność wszystkich zaplanowanych modułów i ich zgodność z polityką rozwojową firmy
• posiadanie finansowanie na całość projektu, czyli na koszty kwalifikowane oraz niekwalifikowane – w tym podatek VAT
• spełnienie zasad równości, niedyskryminacji i zrównoważonego rozwoju
• dodatkowo dla dużych przedsiębiorstwo wprowadzono dodatkowe kryterium obligatoryjne, jakim jest współpraca z podmiotami z sektora MŚP w ramach realizacji projektu

Na poziomie poszczególnych modułów będzie oceniane, czy wnioskodawca posiada zdolność do wykonania projektu, czyli posiada odpowiednią kadrę, zasoby techniczne oraz zaplanowany harmonogram jest racjonalny i możliwy do wykonania.

Do przygotowania listy z ocenami wniosków złożonych w ramach tego samego naboru posłużą kryteria rankingujące. Zdobycie większej ilości punktów w trakcie analizy wniosku spowoduje, że nasz wniosek będzie wyżej na liście, a dzięki temu będzie miał większą szansę na uzyskanie dotacji. Eksperci pracujący nad wnioskiem ocenią punktowo:

• zakres innowacji
• potencjał innowacji do wykreowania nowego lub transformacji istniejącego rynku
• poziom innowacyjności ekologicznej i cyfrowej na poziomie kraju
• czy wnioskodawca będzie współpracował z organizacją badawczą lub organizacją pozarządową
• czy zaplanowana innowacja niesie pozytywny wpływ na jakość życia lub włączenie

Złożony projekt może zdobyć maksymalnie 25 punktów rankingujących, z czego ponad połowę – 12 za zakres innowacji, 5 za zdolność do unowocześnienia rynku, a po 2 za pozostałe kryteria

Trzeci rodzaj kryteriów, czyli rozstrzygające są brane pod uwagę w przypadku projektów, które otrzymały taką samą liczbę punktów, a nie wszystkie mogą otrzymać dotację ze względu na brak pieniędzy.

Pierwszy nabór dla samodzielnych projektów MSP w Ścieżce Smart w 2023 roku potrwa do 12.04.2023 z największym budżetem, bo prawie 4,5 mld zł. Następny rozpocznie się na następny dzień po zakończeniu pierwszego i potrwa do połowy czerwca, a ostatni od połowy września do końca października. W międzyczasie zostanie przeprowadzony również nabór dla projektów realizowanych w ramach konsorcjów małych i średnich firm.

Poza Ścieżką Smart warto sprawdzić, jaką ofertę dla firm ma Regionalny Program Operacyjny (RPO) w danym województwie. Są to na przykład

• kredyt technologiczny, w którym możliwe jest finasowanie inwestycji w zakup środków trwałych. Kredyt taki będzie oferowany przez banki komercyjne współpracujące z Bankiem Gospodarstwa Krajowego. Jest to kontynuacja z pewnymi modyfikacjami kredytu technologicznego oferowanego w ramach wsparcia na okres 2014-2020.    
• Kredyt ekologiczny, w którym możliwy jest zakup środków trwałych w miejsce urządzeń starszego typu pod warunkiem, że inwestycja spowoduje ograniczenie zużycia energii o minimum 30%. Kredyt będzie oferowany przez banki komercyjne, które podpiszą umowę o współpracę w tym zakresie z BGK. Maksymalna wysokość wsparcia w postaci spłaty części kapitału, to 70%
• platformy startowe dla nowych pomysłów w Polsce Wschodniej – dotacje dla nowych startupów
• wzornictwo w MŚP działających w Polsce Wschodniej – przeprowadzenie audytu i stworzenie strategii wzorniczej opartej na procesie projektowania wzorniczego, pozwalającej na wprowadzenie innowacji, a następnie wdrożenie, czyli na przykład zakup maszyn i urządzeń.

TRANSKRYPCJA PODCASTU DLA TYCH CO WOLĄ CZYTAĆ NIŻ SŁUCHAĆ

W dzisiejszym odcinku Pożyczkowskazu zajmę się bez zwrotnym dofinansowaniem inwestycji w małych i średnich przedsiębiorstwach polegających na zwiększeniu konkurencyjności przedsiębiorstwa negatywnie o dotkniętego skutkami epidemii COVID 19.

Już 7 września 2022 zostanie otwarty nabór wniosków na dofinansowanie projektów inwestycyjnych związanych z odbudową pozycji rynkowej przedsiębiorstwa w gospodarce po pandemii koronawirusa, a także jego wzmocnieniem w stosunku do przedsiębiorstw konkurencyjnych oraz zwiększeniem jego odporności na przyszłe kryzysy. Warunki, o których przed chwilą wspomniałem, muszą zostać spełnione łącznie, aby inwestycja mogła uzyskać dofinansowanie z puli przeznaczonych środków.

Maksymalna kwota dofinansowania to 85% kosztów kwalifikowanych poniesionych na cele inwestycyjne w postaci środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. Nie więcej jednak niż 300.000 zł netto. Zgodnie z regulaminem, aby móc ubiegać się o dofinansowanie w ramach tego naboru należy spełnić 3 następujące warunki:

1. Posiadać co najmniej od 1 stycznia 2019 roku siedzibę lub oddział działalności gospodarczej na terenie województwa łódzkiego
2. Odnotować spadek przychodów ogółem na poziomie minimum 15%, liczony jako stosunek łącznych przychodów w roku 2021 do łącznych przychodów przypadających na rok 2019.
3. Nieprzekroczenie przysługującego limitu pomocy de minimis w ciągu ostatnich 3 lat podatkowych – limit ten wynosi 200.000 €.

Ja dodałbym jeszcze jeden warunek, który jest bardzo istotny, ale nie ma o nim mowy na pierwszych stronach opisu dofinansowania. Chodzi o brak zaległości w podatkach lokalnych, podatkach wobec Urzędów Skarbowych oraz składkach na ZUS według stanu na 31 grudnia 2019 roku oraz na dzień składania wniosku.

Jeśli przedsiębiorstwo spełnia wszystkie 4 warunki łącznie, to jest sens składać wniosek. W przeciwnym wypadku ten nabór należy sobie po prostu odpuścić, ponieważ nie ma szans, by projekt przeszedł etap formalny. Nabór potrwa 3 tygodnie i zakończy się 28 września. Nie obowiązuje zasada kto pierwszy ten lepszy – należy po prostu zmieścić się w terminie i czekać na wyniki naboru, które zostaną opublikowane prawdopodobnie w grudniu bieżącego roku.

Lista rankingowa zostanie opracowana w oparciu o punktację uzyskaną przez poszczególne projekty.

Jakie wydatki są kwalifikowalne w ramach projektu?

Są to przede wszystkim wydatki poniesione na wdrożenie produktów procesu wytwarzania produktów lub świadczenia usług, w szczególności koszty inwestycji w rzeczowe aktywa trwałe oraz wartości niematerialne i prawne. Chodzi tutaj między innymi o zakup, wytworzenie, dostawę, instalację i uruchomienie maszyn, uruchomienie sprzętu i urządzeń zaliczonych do środków trwałych wraz ze specjalistycznym instruktażem w ich obsłudze.

Po 2 może to być również zakup zaawansowanych rozwiązań teleinformatycznych. W tym sprzętu informatycznego oraz specjalistycznego oprogramowania wraz z licencją zaliczonego do wartości niematerialnych i prawnych

Czego nie możemy sfinansować w ramach projektu?

Są to wszelkiego typu wydatki związane z przygotowaniem wniosku o dofinansowanie, nie możemy sfinansować podatku od towaru i usług, kosztów pośrednich, kapitału obrotowego, co bardzo istotne – wynagrodzeń, kosztów związanych z robotami budowlanymi, związanych z zakupami nieruchomości. Nie będzie można również finansować zakupu pojazdów przeznaczonych do zarobkowego transportu drogowego towarów i osób. Nie dopuszcza się również zakupu wyłącznie sprzętu komputerowego, natomiast wraz z licencją, oprogramowaniem i innego rodzaju wartościami niematerialnymi i prawnymi taki zakup sprzętu komputerowego już będzie możliwy.

Tak jak wspomniałem, lista rankingowa będzie przygotowana na podstawie oceny punktowej merytorycznej, która obejmuje kilka obszarów, ale najważniejszymi są:

1. Wpływ epidemii COVID na kondycję wnioskodawcy – ocenie podlega spadek przychodów ogółem. Tak jak wspomniałem, nie może to być mniej niż 15% w roku 2021 w stosunku do 2019. Mówiąc w skrócie, im wyższy spadek, tym więcej punktów jakie dany projekt dany przedsiębiorca uzyska.
2. Zastosowanie technologii cyfrowych chwil rozumianych jako technologie wykorzystujące technikę cyfrową i systemy informatyczne. Na przykład może to być: automatyzacja procesów w firmie czy praca zdalna, ewentualnie wykorzystywanie jakichś rozwiązań chmurowych czy sztucznej inteligencji. Wydatki poniesione na cyberbezpieczeństwo, na handel prowadzony za pośrednictwem Internetu, czyli tak zwany e-commerce, obsługa klienta przez Internet czy zarządzanie zasobami firmy z wykorzystaniem rozwiązań informatycznych. Również dopuszczalny jest wydatek na marketing internetowy, czy przygotowanie aplikacji z wykorzystaniem technologii mobilnych
3. Uwzględnienie aspektów środowiskowych w ramach projektu. I tutaj jednym z przykładów uwzględnienia właśnie tego aspektu środowiskowego może być zakup instalacji fotowoltaicznej czy pompy ciepła.

Należy podkreślić, że wielkość wydatków na ten komponent środowiskowy i cyfrowy nie mają wpływu na ilość punktów i jest oceniany zerojedynkowo, czyli bez względu na to, ile pieniędzy wydamy na zakupy prośrodowiskowe czy uwzględniające aspekt cyfrowy, to i tak dostaniemy maksymalną ilość punktów. Ważne, żeby te oba aspekty zostały uwzględnione w projekcie i w całości inwestycji.

Jeśli chodzi o limity i ograniczenia w zakresie wydatków kwalifikowalnych, to należy podkreślić, że wydatki na przygotowanie projektu zostaną zaakceptowane maksymalnie do wysokości 3,5% wydatków kwalifikowalnych, a po drugie wydatki związane z inwestycjami zmierzającymi do zwiększenia efektywności energetycznej budynków będą kwalifikowane tylko do wysokości 30% sumy wydatków kwalifikowalnych projektu.

Do dofinansowania mogą zostać zaakceptowane projekty, które zostały rozpoczęte nie wcześniej niż 1 lutego 2020 roku. Nie dopuszcza się projektów rozpoczętych przed tą datą, a więc może zostać zaakceptowane refinansowanie wydatków inwestycyjnych, pod warunkiem, że w ramach przeprowadzonej inwestycji zostały zachowane wszelkie wymagane procedury – na przykład procedury przetargowe czy związane z zachowaniem zasad konkurencyjności. Z kolei planowana we wniosku o dofinansowanie data zakończenia realizacji projektu nie może przekroczyć terminu 30 września 2023 roku, a w wyjątkowych przypadkach tą datę można wydłużyć do 31 grudnia 2023 roku, czyli tak wygląda okres kwalifikowalności wydatków. Od 1 lutego 2020 do 30 września 2023, a wyjątkowych przypadkach do 31 grudnia 2023 roku.

Maksymalna wartość zaliczki wynosić będzie 80%. Należy jednocześnie pamiętać, że wraz z wnioskiem należy przedstawić dokumentację potwierdzającą wykonalność finansową projektu i trzeba mieć zagwarantowane 15% udziału własnego oraz środki na pokrycie VAT i oczywiście innych kosztów niekwalifikowalnych, które będą poniesione w ramach inwestycji.

Mogą to być środki własne, ewentualnie kredyty, leasingi czy pożyczki uzyskane od innych przedsiębiorców czy osób fizycznych. W przypadku środków własnych trzeba będzie przedstawić wyciąg z rachunku bankowego, jeśli chodzi o potwierdzenie kredytów i leasingów, to trzeba będzie przedstawić promesę kredytu lub leasingu. Natomiast w przypadku pożyczek od innych osób fizycznych będzie to zawsze potwierdzenie notarialne uzyskania takiej pożyczki. Jeśli chodzi z kolei o pożyczki od innych podmiotów, trzeba będzie przedstawić dokumentację finansową takiego pożyczkodawcy potwierdzającą jego stabilność finansową i możliwość udzielenia pożyczki w określonej kwocie.

Dla porządku dodam jeszcze, że jeden podmiot może złożyć tylko jeden wniosek o dofinansowanie. Weryfikacja będzie dokonywana po numerze NIP u.